NERKI W UKŁADZIE MOCZOWYM
Głównym, choć nie jedynym, zadaniem układu moczowego jest usuwanie z organizmu zbędnych substancji powstających w wyniku przemiany materii oraz nadmiaru wody i elektrolitów. Można śmiało powiedzieć, że układ moczowy to filtr naszego organizmu.
Kluczowym narządem układu moczowego są nerki. Położone są w jamie brzusznej, tuż pod przeponą, przy tylnej ścianie brzucha. Nerki składają się z nefronów – miniaturowych „filtrów”, dzięki którym z krwi usuwane są substancje zbędne i szkodliwe dla organizmu. Każda nerka składa się z miliona takich „filtrów”. W początkowym fragmencie nefronu – tzw. kłębuszku nerkowym - płynna część krwi jest przesączana do wnętrza nefronu, tworząc tzw. mocz pierwotny. W środkowej części nefronu z moczu pierwotnego stopniowo odzyskiwana jest cenna dla organizmu woda oraz niezbędne elektrolity. W końcowej części nefronu dochodzi do ostatecznego zagęszczenia moczu, który cewkami zbiorczymi opuszcza nerkę. Następnie poprzez miedniczkę nerkową wpływa do moczowodów. Moczowody są przewodami o długości około 30 cm i średnicy 6 mm prowadzącymi mocz do pęcherza moczowego.
Czy wiesz, że…
… w ciągu doby nerka zdrowego człowieka produkuje aż 150-170 litrów moczu pierwotnego! Oznacza to, że w ciągu jednej doby osocze krwi zostaje przefiltrowane więcej niż 30 razy. Zdrowe nerki są bardzo wydajnym „filtrem” i 99% składników moczu pierwotnego wchłania się z powrotem do krwi. Ostatecznie organizm człowieka wydala około 1,5 l moczu dziennie.
Pęcherz moczowy jest zbiornikiem moczu. Dzięki niemu proces wydalania moczu z organizmu może zachodzić okresowo, a nie stale, co byłoby kłopotliwe. Pęcherz moczowy jest zbudowany głównie z tkanki mięśniowej, której skurcz pozwala na jego opróżnienie.
Czy wiesz, że…
… pojemność pęcherza moczowego wynosi około 300 ml, ale może się on rozciągnąć aż do 1,5 l. Pęcherz posiada 2 rodzaje zwieraczy – jeden z nich zależny jest od naszej woli, drugi niezależnie od woli może opróżnić pęcherz, jeśli jest on nadmiernie przepełniony. Parcie na pęcherz pojawia się, gdy objętość moczu w pęcherzu osiągnie około 150-200 ml. Gdy objętość moczu osiągnie 400 ml, parcie na pęcherz jest na tyle nasilone, że zaczynamy szukać toalety.
Wydalenie moczu z organizmu zachodzi przez cewkę moczową. Cewka moczowa kobiet ma około 5 cm długości; cewka moczowa mężczyzn jest dłuższa (ok. 17-20 cm).
autor: Lek. med. Jerzy Serafiński
